گروه 1:  مودیان مالیاتی که درآمد ابرازی اظهارنامه ۲ سال آخرشان بیش از 5.5 میلیارد تومان (۵۵ میلیارد ریال) باشد. مانند: صاحبان هتل‌ها، صاحبان کارخانه‌ها، صاحبان بیمارستان‌ها، فروشگاه‌های زنجیره‌ای و …

گروه 2:  مودیان مالیاتی که درآمد ابرازی در اظهارنامه ۲ سال آخرشان بین 1.8 میلیارد و 5.5 میلیارد تومان (۱۸ میلیارد تا ۵۵ میلیارد ریال) باشد.

گروه 3:  کسب‌وکارهای کوچک که خدمات مختلفی را ارائه می‌دهند و درآمدشان در راستای ارائه خدمات می باشد. در واقع هر کسب‌وکاری که در گروه اول و دوم نباشد در دسته سوم قرار می‌گیرد.

تمام کسب‌وکارهایی که به‌تازگی شروع بکار کرده‌اند باید حداکثر ۴ ماه پس از فعالیت، نوع فعالیت و صنف خود را به سازمان امور مالیاتی اعلام کنند.  تا از جریمه‌های مالیاتی پیش‌گیری کنند، و بتوانند طی شرایطی از معافیت‌های مالیاتی استفاده کنند.

با توجه به تورم اخیر کشور، برای تسهیل پرداخت مالیات اصناف دولت تمهیداتی در نظر گرفته است، یکی از این موارد، ماده 100 قانون مالیات می باشد که این گونه بیان می کند اصناف و صاحبین کسب و کار که درآمدشان (مجموع فروش کالا و ارائه خدمات) در سال 1400، 30 برابر مبلغ معافیت مالیاتی موضوع ماده 84 قانون مالیات های مستقیم ( یعنی معادل 14.400.000.000 ريال باشد) مشمول می باشند. که در صورت ارسال به موقع و دقیق می توانند از این معافیت مالیات استفاده کنند. مودیان فرصت دارند در مهلت مقر (31 خردادماه) فرم مربوطه (تبصره ماده 100) را تکمیل و ارسال نمایند تا از برخی تکالیف مالیاتی معاف شوند.

برای اطلاع از گروه های شغلی مشمول ماده 100 قانون مالیات های مستقیم باید به شکل از اقدام شود:

ایتدا باید به سایت https://my.tax.gov.ir  مراجعه شود

فرم مربوط به مالیات مقطوع تکمیل و ارسال شود ( در اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی قبل از پایان خرداد ماه)

مبلغ مالیات مقطوع مودیان مشمول تبصره ماده 100 بر اساس اطلاعات سازمان امور مالیاتی تعیین می‌شود. که اگر مبلغ مورد تایید مودی قرار گیرد، امکان استفاده از این دستورالعمل را دارد، در غیر اینصورت مودی مکلف به تسلیم اظهارنامه مالیاتی است.

در صورتی که صاحبان مشاغل امکان پرداخت مالیات مقطوع تبصره ماده 100 را به صورت یکجا تا پایان مهلت مقرر ( خرداد ماه سال بعد) نداشته باشد، می‌تواند به صورت حداکثر 4 قسط بصورت مساوی تقسیط نمایند.

در سال 1399  تنها گروه‌های شغلی دوم و سوم می توانستند از این دستورالعمل استفاده کنند، اما سال 1400 هر سه گروه می تواننند از تبصره ماده 100 استفاده کنند. در 1399 اگر مودیان اولین سال فعالیت‌شان بود، مشمول استفاده از این دستورالعمل نبودند، اما 1400 این شرط هم برداشته شده است.

اشخاص حقیقی در خصوص مالیات بر درآمد  خود بر اساس قانون مالیات های مستقیم مکلف شده اند که اظهارنامه مالیاتی مربوط به فعالیت های شغلی خود را در یک سال مالیاتی برای هر واحد شغلی یا برای هر محل جداگانه تنظیم و تا آخر خردادماه سال بعد از طریق سامانه سازمان امور مالیاتی ارسال نمایند.

نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی به استثنای مواردی که طبق قانون مالیات های مستقیم دارای نرخ جداگانه می باشد به شرح زیر است:

تا میزان پانصد میلیون ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ ۱۵%

نسبت به مازاد پانصد میلیون ریال تا میزان یک میلیارد ریال مشمول مالیات سالانه به نرخ ۲۰%

نسبت به مازاد یک میلیارد ریال مشمول مالیات سالانه به نرخ ۲۵%

مزایای ارسال اظهارنامه مالیات بر عملکرد:

علی رغم اینکه تهیه و ارسال اظهارنامه مالیات بر عملکرد یک امر تخصصی و زمان بر می باشد، لیکن ارسال اظهارنامه در موعد مقرر باعث می شود که مودی ( اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی) از مزایای قانون مالیات های مستقیم منجمله تسهیلات و بخشودگی ها، معافیت ها و … مقرر در قانون استفاده نمایند.

معایب عدم ارسال اظهارنامه مالیات بر عملکرد:

چنانچه مودی یا نماینده او نسبت به تسلیم اظهارنامه مالیات بر عملکرد در موعد مقرر اقدام نکند مشمول جریمه غیر قابل بخشودگی معادل ۳۰ درصد مالیات متعلقه خواهد بود و همچنین از تسهیلات، بخشودگی ها و معافیت های مقرر در قانون محروم خواهد شد.

اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل که برحسب اعلام سازمان امور مالیاتی موظف به ثبت نام در نظام مالیاتی می شوند، مکلف اند برای انجام معاملات خود صورت حساب صادر و شماره اقتصادی خود و طرف معامله را در صورت حساب­ ها، قراردادها و سایر اسناد مشابه درج و فهرست معاملات خود را برای سازمان امور مالیاتی در سامانه معاملات فصلی ارسال کنند.

صورت معاملات توسط سازمان امور مالیاتی مورد رسیدگی قرار می گیرد و مرور زمان رسیدگی مالیاتی آن پنج سال می باشد. همچنین مطالبه، حق اختلاف و وصول جرائم و ترتیبات پرداخت آن از هر دوره مالیاتی طبق مقررات قانون مالیات های مستقیم صورت می­ پذیرد.

مالیات بر ارزش افزوده به عنوان مالیاتی غیر مستقیم که بر مصرف کالاها و خدمات وضع می گردد، می باشد. بدین معنی که به ارزش بعضی از کالاها و خدمات اضافه می­ شود و پرداخت آن به مصرف کننده تحمیل می گردد.

ارزش افزوده طبق قانون، تفاوت بین ارزش کالا و خدمات عرضه شده با ارزش کالا و خدمات خریداری یا تحصیل شده در یک دوره معین می باشد.

ویژگی مالیات بر ارزش افزوده نسبت به سایر مالیات ها این موضوع می باشد که بر پایه مصرف وضع می گردد و طیف وسیعی از کالا و خدمات را دربر دارد. همچنین موجب شفاف سازی مبادلات و در نتیجه شناسایی بخش اقتصادی پنهان می شود.

فعالان اقتصادی اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی که اقدام به عرضه، صادرات یا واردات کالا و خدمات مشمول قانون مالیات بر ارزش افزوده می کنند طبق فراخوان های سازمان امور مالیاتی مکلف به ثبت نام بوده و مودی محسوب می شوند.

مودیان مالیاتی مکلف اند اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده هر دوره مالیاتی را در سامانه ارزش افزوده سازمان امور مالیاتی حداکثر پانزده روز بعد از تاریخ انقضاء هر دوره ارسال و مالیات متعلق به دوره را پرداخت نمایند. همچنین مکلف اند دفاتر صورت حساب ها و سایر فرم های مربوط را در مدت ۱۰ سال بعد از سال مالی مربوطه نگهداری و در صورت مراجعه ماموران مالیاتی به آنان ارائه نمایند.

فصل اول- تعاریف

ماده ۱- در این قانون، اصطلاحات زیر در معانی مشروحه مربوط به کار می روند:

الف- سازمان:

سازمان امور مالیاتی کشور

ب- پایانه فروشگاهی :

رایانه ، دستگاه کارتخوان بانکی(pos)، درگاه پرداخت الکترونیکی یا هر وسیله دیگری که امکان اتصال به شبکه های الکترونیکی پرداخت رسمی کشور و سامانه مؤدیان را داشته و از قابلیت صدور صورتحساب الکترونیکی برخوردار باشد.

پ- سامانه مؤدیان :

سامانه ای است تحت مدیریت سازمان که در آن به هر مؤدی، کارپوشه ویژه ای اختصاص یافته و تبادل اطلاعات میان مؤدیان و سازمان منحصراً از طریق آن کارپوشه انجام می شود. مؤدیان می توانند با استفاده از هرگونه سخت افزار یا نرم افزار اعم از رایانه شخصی، پایانه فروشگاهی، سامانه های ابری یا هر وسیله دیگری که حافظه مالیاتی به آن متصل شده باشد ، به سامانه مؤدیان متصل شوند. مرجع نهائی ثبت ، صدور و استعلام صورتحساب الکترونیکی، سامانه مؤدیان می باشد.

ت- حافظه مالیاتی :

نوعی حافظه الکترونیکی است که برای ثبت و نگهداری اطلاعات مندرج در صورتحساب های الکترونیکی و انتقال آن به سامانه مؤدیان مورد استفاده قرار می گیرد. حافظه مالیاتی می تواند به شکل سخت افزاری یا نرم افزاری باشد. حافظه مالیاتی تحت نظارت سازمان، توسط مؤدی برای ثبت صورتحساب الکترونیکی مورد استفاده قرار می گیرد. هر حافظه مالیاتی باید دارای شماره شناسه یکتا باشد. شناسه یکتای حافظه مالیاتی توسط سازمان اختصاص داده می شود.

ث- صورتحساب الکترونیکی :

صورتحسابی است دارای شماره منحصربه فرد مالیاتی که اطلاعات مندرج در آن ، در حافظه مالیاتی فروشنده ذخیره می شود. مشخصات و اقلام اطلاعاتی صورتحساب الکترونیکی ، متناسب با نوع کسب و کار توسط سازمان تعیین و اعلام می شود . در مواردی که از دستگاه کارتخوان بانکی یا درگاه پرداخت الکترونیکی به عنوان پایانه فروشگاهی استفاده می شود، رسید یا گزارش الکترونیکی پرداخت خرید صادره در حکم صورتحساب الکترونیکی است.

ج- اشخاص مشمول(مؤدیان)

کلیه صاحبان مشاغل (صنفی و غیر صنفی) و اشخاص حقوقی موضوع فصلهای چهارم و پنجم باب سوم قانون مالیات های مستقیم مصوب1366/12/03 با اصلاحات و الحاقات بعدی آن ، مشمول این قانون هستند. در این قانون هرگاه از واژه مؤدی استفاده می شود، مراد، اشخاص مشمول است؛ مگر خلاف آن تصریح شده باشد.

چ- شرکتهای معتمد ارائه کننده خدمات مالیاتی :

اشخاص حقوقی دارای پروانه هستند که حسب ضوابط و دستور العمل های ابلاغی سازمان، نسبت به ارائه مشاوره و آموزش های لازم به مؤدیان ، نصب و پشتیبانی تجهیزات مورد نیاز برای ارائه خدمات مالیاتی از قبیل خدمات مربوط به صدور صورتحساب الکترونیکی و سایر امور غیرحاکمیتی (به تشخیص سازمان) با سازمان همکاری می کنند.

ح- کارگروه راهبری سامانه مؤدیان :

به منظور سیاستگذاری در چهارچوب این قانون و با رعایت اسناد بالادستی و ایجاد هماهنگی بین نهادهای ذی ربط و نیز تدوین استانداردهای تبادل اطلاعات، در چهارچوب ملی تعامل پذیری اطلاعات،کارگروهی با حضور نمایندگان تام الاختیار سازمان و وزارتخانه های (ارتباطات و فناوری اطلاعات)، (صنعت ، معدن و تجارت) و(اطلاعات) و بانک مرکزی تشکیل می شود. نمایندگان عضو کارگروه راهبری سامانه مؤدیان باید از میان کارکنان دستگاههای اجرائی مذکور انتخاب شوند. کارگروه راهبری سامانه مؤدیان به ریاست رئیس سازمان تشکیل می شود. مصوبات این کارگروه پس از تأیید وزیران امور اقتصادی و دارایی و ارتباطات و فناوری اطلاعات لازم الاجراء می باشد.

فصل دوم – تکالیف اشخاص مشمول

ماده ۲- کلیه اشخاص مشمول مکلفند به ترتیبی که سازمان مقرر می کند، نسبت به ثبت نام در سامانه مؤدیان اقدام کنند.

خرده فروشی ها و واحدهای صنفی که مستقیماً با مصرف کننده نهائی ارتباط دارند، علاوه بر عضویت در سامانه مؤدیان، موظف به استفاده از پایانه فروشگاهی می باشند.

استفاده از پایانه فروشگاهی برای مؤدیانی که مستقیماً با مصرف کننده نهایی ارتباط ندارند، الزامی نیست؛

اما مؤدیان مزبور موظفند کلیه صورتحساب های خود را به ترتیبی که سازمان مقرر می کند، از طریق سامانه مؤدیان صادر کنند.

سازمان با همکاری اتاق اصناف ایران مکلف است نسبت به آموزش، توانمندسازی و مشاوره به اشخاص مشمول اقدام کند. کارگروهی مرکب از نمایندگان سازمان، اتاق اصناف ایران و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در هر استان تشکیل می شود.

کارگروه مذکور موظف است که به صورت سالانه درخواست مؤدیانی که اظهار به عدم توانایی در استفاده از پایانه های فروشگاهی و سامانه مؤدیان را دارند، بررسی کند و درصورتی که این کارگروه با درنظر گرفتن شرایط مؤدی نظیر ویژگی های جسمی، منطقه جغرافیایی ، سابقه مالیاتی و زیرساختها و امکانات سخت افزاری و نرم افزاری، تشخیص به ناتوانی و یا توانایی کمتر وی در استفاده از پایانه های فروشگاهی و سامانه مؤدیان را دهد، شرکتهای معتمد ارائه دهنده خدمات مالیاتی موظف خواهند بود نسبت به آموزش، توانمندسازی ، نصب و راه اندازی پایانه فروشگاهی و سامانه مؤدیان برای این دسته از مؤدیان اقدام کنند، به نحوی که مسئولیت و جریمه های عدم صدور صورتحساب الکترونیکی از طریق سامانه مؤدیان به نیابت از این قبیل مؤدیان بر عهده شرکتهای معتمد ارائه کننده خدمات مالیاتی خواهد بود.